Wynik fałszywie ujemny nie wykazuje problemu zdrowotnego podczas gdy w rzeczywistości on występuje. Mówiąc inaczej wskazuje, że Kobieta / Dziecko / Płód są zdrowe a w rzeczywistości chorują.
Jak to możliwe ?
To proste i oczywiste a zagadkowe jest tylko z pozoru. Pomijając błędy przedlaboratoryjne ( przed analityczne ), wynikające z braku zachowania procedur jakości pracy, są one wyłącznie wynikiem niedoskonałości stosowanych metod.
Zasada im bardziej metoda oparta jest o wnioskowanie pośrednie tym możliwość błędu jest większa. Na ostateczny wynik wpływ mają zarówno błędy przed analityczne jak i błędy wynikające z niedoskonałości samych metod analitycznych.
Wynik fałszywie ujemny w położnictwie :
Najlepszym przykładem jest błąd w określaniu ciężaru ciała Dziecka / Płodu przed porodem. Przyczyny błędów należ upatrywać w niedoskonałości metody, na którą składają się :
1 – Błąd, który wynika z samego założenie teoretycznego stojącego u podstaw metody. Metoda zakłada, że na podstawie długości ciała lub jego części np. kości udowej lub obwodu głowy, wymiaru międzyciemieniowego oraz obwodu brzucha możemy określić ciężar ciała i wiek Dziecka / Płodu. Błąd logiczny to próba przeliczenia wymiarów określonych w milimetrach na gramy oraz tygodnie i dni. Przypomnę: milimetr to jednostka długości, gram to jednostka masy a tydzień i dzień to jednostki czasu. To tak jakbyśmy zmierzyli powyższe wymiary anatomiczne u siebie i na tej podstawie próbowalibyśmy powiedzieć ile ważymy oraz ile mamy lat. Jest to możliwe jedynie w sytuacji gdy posłużymy się algorytmem.
2 – Błąd zastosowanego algorytmu służącego do przeliczanie milimetrów na gramy oraz tygodnie i dni. Opracowany w oparciu o wyniki pomiarów Dzieci / Płodów przy pomocy USG w okresie prenatalnym w danej populacji. To znaczy, że przy określonych wartościach wyżej wymienionych pomiarów urodzone Dzieci miały najczęściej określoną wagę i wiek. Niestety coraz częściej w medycynie posługujemy się właśnie algorytmami.
3 – Błąd samego pomiaru wykonanego przez badającego lekarza. Kiedy byłem jeszcze w szkole podstawowej na lekcji matematyki Pani, która prowadziła zajęcia narysowała na tablicy odcinek. Następnie poprosiła, kilkoro z nas o zmierzenie jego długości. Okazało się, że każdy pomiar był inny. To niestety naturalna cech każdego z nas. To co jest dobre to to, że błąd ten każdy z nas popełnia nieświadomie i zawsze taki sam więc wyniki pomiarów wykonanych przez jednego lekarza są porównywalne. Wyniki pomiarów wykonywanych w czasie badania USG przez różnych lekarz zawsze będą się różniły.
4 – Błąd samego aparatu USG wynikający z jego rozdzielczości. Im większą rozdzielczość aparatu tym większa dokładność pomiaru.
Reasumując :
Przy wszystkich zaletach badań USG na błąd pomiaru wpływa także czas trwania ciąży. Im ciąża jest mniej zaawansowana czyli Dziecko / Płód jest mniejsze, tym dokładność jest większa, im bardzie zaawansowana ciąża, Dziecko / Płód większe, tym błąd pomiaru większy. Bezpośrednio przed porodem może osiągnąć wielkość + /- 600 g. Ciężar ciała Dziecka – Noworodka ważącego 4100 g po urodzeniu, przed porodem może być określany, przez badającego położnika, w przedziale od 3500 do 4700 g. To są dopuszczalne granice błędu metody, które musi wziąć pod uwagę położnik i nie może do wyników badania podchodzić bezkrytycznie.
W tym przypadku wynik badania USG przed porodem, który określa wagę Dziecka / Płodu na 3500 g to właśnie wynik fałszywie ujemny. Wskazuje on na prawidłowy ciężar ciała Dziecka / Płodu w terminie porodu. Takie Dziecko / Płód określimy przed porodem jako eutroficzne podczas gdy w istocie obarczone jest makrosomią i urodzi się, większe, poród może się przedłużać a ilość powikłań okołoporodowych może być większa. Noworodek urodzony będzie określany jako hipertroficzny.
Wniosek :
Wyniki fałszywie ujemne podobnie jak wyniki fałszywie dodatnie to utrapienie wszystkich lekarzy w tym ginekologów a szczególnie położników. Ginekolog – położnik zawsze musi prawdziwości wyniku badania dodatkowego zweryfikować najlepiej przy wykorzystaniu innej metodę.