Medycyna holistyczna – medycyna zgodna z holistycznym poglądem, że człowiek – pacjent jest inteligentnym układem całościowym.
Stan zdrowia to sytuacja , w której organizm pozostaje w dynamicznym stanie równowagi i ten stan jest jednocześnie logiczny i inteligentny. Medycyna holistyczna troszczy się o wszystkie struktury, organy, układy zaangażowane w naturalny proces zdrowienia. Dba o stan ciała, umysłu, ducha, które wzajemnie wpływają na siebie. Wspomaga ciało w naturalnych, logicznych i inteligentnych procesach zdrowienia wykorzystując umysł i duchowość Pacjenta. Naszym obowiązkiem jest unikanie nadmiernej, nachalnej i zbyt intensywnej terapii. Jest to szczególnie istotne gdy proces chorobowy ma charakter przewlekły. Wiedzę tą współczesna medycyna zna od ponad 2000 lat. Choroby przewlekłe leczyć łagodnie, choroby ostre leczyć ostro.
Pacjent może trafić do lekarza w każdym stadium choroby. Czas jaki upływa od zadziałania czynnika chorobowego do czasu zgłoszenia się do lekarza ma zasadnicze znaczenia. W naturalnym przebiegu choroby początkowy stan ostry potrafi przejść w stan przewlekły a następnie przewlekły nawracający. Dzieje się tak dlatego ponieważ proces zdrowienia jest wypadkową siły działającego czynnika, czasu ekspozycji oraz sił obronnych organizmu. W przypadku przewlekłości procesu i nastąpiły już w organizmie pewne zmiany czynnościowe i organiczne, w niektórych przypadkach już nieodwracalne.
Ze stosowania zbyt intensywnej terapii nie uwzględniającej stadium choroby w jej naturalnym przebiegu organizm może nie odnosić korzyści. Wpływa na to stosowanie zbyt wysokich dawek leków co może być dodatkowym obciążeniem dla organizmu. Z drugiej strony wymaga on dodatkowych leków w celu leczenia następstw i powikłań nieleczonej dotychczas choroby. Dodatkowo przewlekła choroba szczególnie ta, która przebiega z dolegliwościami bólowymi potrafi zmienić psychikę Pacjentki. Sztandarowym przykładem jest endometrioza czy przewlekły proces zapalny.
W podstawowym procesie profesjonalnego leczenia lekarz musi pamiętać o poszanowaniu godności i niezależności każdego pacjenta oraz o jego komforcie bio-psycho-społecznym.
Największym problemem współczesnej medycyny , medycyny XXI wieku jest zdefiniowanie podstawowych pojęć takich jak zdrowie i choroba. Z tego powodu holistyczne podejście do zdrowia i choroby jest najbliższe skutecznej, wysokiej jakości diagnostyki i profilaktyki uszytej na miarę.
